17. Jak się nauczyć stenograficznych skrótów „na”, „ten” i „nowy”?

Skróty te w jednolitym systemie stenografii polskiej Ryszarda Łazarskiego wyglądają tak: 

Jak widać, skróty te są podobne, mogą więc być łatwo mylone. 

Skrót „na” jest najłatwiejszy do zapamiętania: to regularny skrót polegający na zastąpieniu całego wyrazu znakiem pierwszej głoski (litery): 

Tym samym metoda odkrywania reguł [metoda odkrywania reguł] pozwoliła nam zapamiętać ten skrót. Sposobem na zapamiętanie znaku „n” może być z kolei odkrywanie podobieństw [metoda odkrywania podobieństw]: znak „n” przypomina wielką literę „N” oraz małą, pisaną literę n.

Skrót „ten” jest nieregularny: znak „n” nie znajduje się w pozycji, w której jest zapisywany w formie nieskróconej: 

‒ powinien znajdować się w połowie pola (sposób łączenia oznaczający „e”), a nie na linii średniej.

Sposobem na zapamiętanie tego skrótu mogą być quasi-reguły [metoda quasi-reguł]: skrót „ten” zapisuje się znakiem „n” na linii średniej, ponieważ:

1) nie można tego wyrazu skrócić do pierwszej litery „t”, ponieważ znak „t” jest już skrótem dla „to” we frazie „to jest”; jedyną możliwością jest skrócenie do „n”;

2) znak „n” oznaczający „ten” nie może być zapisany na linii głównej, gdyż tak wygląda skrót dla „na”;

3) znak „n” jako skrót „ten” znajduje się na linii średniej, ponieważ na tej linii zapisuje się zwykle znaki oznaczające końcowe litery (głoski) wyrazów skracanych.

Nie trzeba zapamiętywać wszystkich powyższych quasi-reguł: 3. jest najważniejsza. Nie objaśnia wszystkich skrótów nieregularnych, ale nie to jest istotne w metodzie quasi-reguł, lecz zrozumienie, dlaczego akurat znak „n” jest zapisany na linii średniej, a nie między linią średnią i główną.

Sposobem na zapamiętanie skrótu „nowy” może być również quasi-reguła. Otóż skrót ten przypomina początek wyrazu w formie nieskróconej: 

(uniesienie znaku „n” jest sposobem łączenia oznaczającym samogłoskę „o”, pozostałe znaki to „w” i wydłużenie górne oznaczające „i-y”). Tak więc „n” pod linią średnią jest zgodną z regułami stenograficznymi pozycją tego znaku w łączeniu oznaczającym „o”. Jednak samogłoska ta jest jeszcze dodatkowo zaznaczona wydłużeniem znaku „n” w prawo o pół miary (pół kratki), co ‒ również zgodnie z regułami stenograficznymi ‒ oznacza, dodatkowo, samogłoskę (literę) „o”. Tak więc skrót „nowy” jest regularnym skrótem polegającym na zastąpieniu całego wyrazu pierwszymi 2 głoskami, które zapisane są w tym miejscu, w którym pojawiają się w formie nieskróconej. Końcowe „o” w skrócie wynika z reguł zapisu samogłosek na końcu wyrazów: zaznacza się te samogłoski (z kilkoma wyjątkami).